top of page

Denizde Oyuncular Değişiyor

Ocak 2020

Sülfür oranı düşük emisyonların kontrol altına alınması ve zorunluluk haline getirilmesi gemi işletme maliyetlerinde önemli değişiklikler oluşturacak, gemi sahipleri beklenmedik maliyetlerle baş edemeyince; gemilerini gemi işletme ve yönetim firmalarına kiralamak ya da devretmek durumunda kalacaklardır. Ya da gemi maliyetlerini karşılayamayan bireysel düşünen gemi işletenleri gemilerini satıp oyun dışına çıkacaklar.

 

Denizler her zaman ülkelerin ve ticaretin hâkim olduğu oyuncuları öne sürer. Ülkelerin güçleri ise denizlere ne kadar sahip olduğuna bağlıdır. 2020 yılı deniz araçlarında emisyonun kontrolüne esas yakıt standartları ve kullanım kurallarını sınırlayan yaptırımların başlamasını zorunlu kılmaktadır.

 

Deniz taşıtlarında sınırlandırılmış yakıt kuralları yakıt maliyetlerini arttırmakta ya da alışa gelinen yakıtı kullanmak istendiğinde oldukça yüksek maliyette ekipmanları kullanma şartı oluşturmaktadır. Emisyon azaltılmasına yönelik çalışmalar yükselen maliyetleri navlun maliyetlerine yansıtmada yetersiz kılmaktadır.

 

Taşıma operasyonunu üstlenen firmalar varlıklarını sürdürebilmek için navlun maliyetlerinde yakıtı esas alsalar bile altından kalkamayacakları aşırı yakıt maliyetleri ya da ekipman giderleri hassas hesaplamalarla karşılanacak gibi değildir.

 

Yakıtın içerisinde sülfür fazlalığı kontrol altına almak için üretilen Very Low Sülfür Fuel Oil (VLSFO) 0,5 sülfür oranı ile kısıtlandırılmıştır. VLSFO üretiminde ekstra işlemler yakıt maliyetini ve piyasa talebini karşılama zorluğu şimdiden HFO (Yüksek Sülfürlü Yakıt 3-5’e) nazaran iki misli satış fiyatına ulaşmıştır.

 

VLSFO üretiminde 0,5 Sülfür oranına ulaşmak için rafineriler Cat- Fines (Al-Silica) kullanım miktarını arttırarak Craking işlemini daha etkin oluşturup limit değerleri yakalasa bile standart da belirlenmiş Cat-Fines ppm miktarı ISO 8217-2017 standartlara uygun görünse bile makine parçalarında aşırı tahribat yaparak kısa sürede onarım ihtiyacı yaratmaktadır. Çevreye duyarlı, maliyeti yüksek yakıtı kullanmanın yanı sıra soruna davetiye çıkarmaktadır. Gemi ana makinesinde yakıt değişikliklerinin yaratacağı sorunları yıllar öncesinden yaşamış güçlü firmalar tekrar yaşamamak için, yakıt kurallarının zorunlu kılınmasından önceki yüksek sülfürlü yakıtı kullanmaya devam ederek baca gazındaki sülfürü gemiye ilaveten kurulan Baca Gazı Scrubberı ile ayırmaktadırlar. Gemi personelinin alışkanlık ve tutumlarını değiştirmeden geminin emniyetli seyrini sağlamakta ve geminin yaktığı yakıt fiyatının aşırı artışından etkilenmemektedir.

 

Bu durumda T/C (Time Charter) gemi kiralayanlar düşük yakıt maliyetli gemilere yük vermeyi tercih edeceklerdir. VLSFO yakan ana makineli gemiler yük bulmada ve T/C kiralamada ikinci üçüncü tercih edilir duruma düşeceklerdir.

 

Avrupa ve Uzakdoğu menşei gemiler scrubber siparişlerini vererek Exhaust Gas Scrubber kurulma işlemi başlatarak tersanelerin doluluk oranları 100 e ulaşmıştır. Filo sayısı yüksek olan gemi firmaları sırası ile scrubber montajına yaptırarak denizde yük bulma ve taşıma da öncelik kazanarak navluna yapacakları zam oranlarını kolaylıkla belirleyeceklerdir. VLSFO kullanan işletmeler yük bulmada ve navlun fiyatı belirlemede elini zayıflattığı gibi yüksek maliyette gemiye aldığı yakıtın içindeki Cat-Fines ve parafin, asfalt gibi yabancı maddelerin gemi makinesinde yarattığı tahribatla mücadelede yenik düşeceklerdir. Geminin ana makine arızasından oluşan kayıp zamanlar acil temin edilen yedek parça ve onarımların maliyetleri oldukça yüksek değerlere ulaşacaktr.

 

VLSFO yakıt kullanımında aşırı sorun ve fazla çalışma saatleri; gemi çalışanlarının liyakatını zayıflatarak scrubber bulunduran gemileri tercihe yöneleceklerdir. Gemi işletenleri; Yeni regülasyona uygun sülfürde yakıt bulundurmak ve tarifi belirsiz sorunlarla boğuşmak için yüksek maliyetli yakıtın bedelini ödediği halde oyun dışı kalacaklardır.

 

Nasılsa; yakıtı kiracı ödüyor diyen işletmeler gemi kiralayanın standartlara uygun almış olduğu yakıtta karşılaştığı sorunlara; yakıt numunesini saklasa bile itirazında güçlükler yaşamakta, gemiye alınan VLSFO yakıt’tan dolayı ortaya çıkan hasarları sigorta firmaları karşılamak istememektedir.

 

Gemiye alınan yakıtın standartlara uygun olduğunu ispat yükümlülüğü; yetersiz kılınan bilinmezleri ortaya koyarak, gemi işletmecilerini altından çıkamayacakları sorunlara yönelteceklerdir.

 

2020 yılının başından bu yana VLSFO kullanan gemilerin denizde kalanı, yakıt pompalarını hasarlayanları, römokör’le çekileni gittikçe artış göstermektedir.

 

Yüksek maliyetli diye önyargı oluşturup el yakar diye dokunmak istemedikleri Baca Gazı Scrubber’ları geminin ticari hattına bağlı olarak seçilecek ekipman özelliklerine göre oldukça uygun maliyetlerle 6 ila 8 ayda kendini amorti edebileceği gibi nasıl çözüleceği bilinmeyen sülfür oranı düşürülen yakıtlarla boşuna mücadele ederek zaman para kaybetmek girdabına sürüklenilmemelidir.

 

Bu sorunları önceden gören; büyük filo sahibi firmalar dünya deniz taşımacılığında yük ve yolcu taşıma hacmini eline geçirmek için şimdiden organize olarak denizde taşıma pazarındaki pozisyonunu scrubber kullanarak önemli ölçüde güçlendirecektir. Küçük ya da mecburen küçülmek isteyen firmalar bu pazardan ister istemez çekilmek zorunda kalarak piyasayı büyük ve profesyonel oyunculara devretmek zorunda kalacaklardır.

 

Bu durumda yapılacak en önemli tavır gemi yönetimlerini; aile ya da kişisel kazanımlarla edinilmiş deneyim kavramlarından uzaklaştırarak profesyonel yönetim firmalarına devretmektir.


Gemi yönetim firmaları standart oluşturarak belirlemiş olduğu, ISM (Emniyetli Yönetim Sistemi), satın alma ve yönetim organizasyonlarında deneyim ve piyasa üstünlüğünü ortaya koyarak belirli tonajlarda belirli maliyetlerin yönetilmesinde ortak karar oluşturmak ve aldığı kararları kayıt altına alarak değerlendirmeyi üstün kılar.

 

Dünya çapındaki gemi yönetim firmaları yapmış oldukları organizasyonlarında çeşitlilik gözetmeksizin binlerce gemiyi havuzlarında tutarak günümüz şartlarına göre yönetmeyi başarmakta ülkelerine katma değeri yüksek kazanımlar getirmektedir.

 

Sülfür oranı düşük emisyonların kontrol altına alınması ve zorunluluk haline getirilmesi gemi işletme maliyetlerinde önemli değişiklikler oluşturacak, gemi sahipleri beklenmedik maliyetlerle baş edemeyince; gemilerini gemi işletme ve yönetim firmalarına kiralamak ya da devretmek durumunda kalacaklardır. Ya da gemi maliyetlerini karşılayamayan bireysel düşünen gemi işletenleri gemilerini satıp oyun dışına çıkacaklar.

 

Oyuncuların değiştiği, yönetim ve işletme hatalarının minimize edildiği deniz taşımacılığı ve işletme yapısının ancak kabul gördüğü deniz ticareti; 2020 yılının başında kurallarını koyarak, yeni düzenlemeleri ve tedbirleri oluşturanlar tarafından yönetilecektir.

© 2022 Ömür Karataş, Tüm Hakları Saklıdır.

bottom of page